Đũa là vật dụng phổ biến trong mọi gia đình Việt. Tuy nhiên, nếu lựa chọn và sử dụng sai cách có thể dẫn đến nhiều mối nguy hại cho sức khỏe.
Các loại đũa tre, gỗ dễ ẩn chứa nhiều vi khuẩn
Bác sĩ Hoàng Xuân – chuyên gia khoa nội đã cho biết, một nghiên cứu của Đài Loan (Trung Quốc) đã phân tích về 4 loại đũa gồm đũa tre, đũa nhựa, đũa gỗ và đũa inox. Kết quả phát hiện đũa inox là loại đũa sạch và chứa ít vi khuẩn nhất.
Trong khi các loại đũa tre, đũa nhựa có lượng vi khuẩn cao hơn, lần lượt là 350 và 310. Loại đũa có lượng vi khuẩn cao nhất phải kể tới đũa gỗ, chứa tới 600 vi khuẩn, cao gấp cao gấp 3,3 lần so với giá trị tiêu chuẩn!
Trước đó, Hội đồng Người tiêu dùng Thượng Hải (Trung Quốc) đã thu thập 200 đôi đũa được sử dụng từ các hộ gia đình bình thường và 660 đôi đũa mới để thử nghiệm. Các vật liệu bao gồm tre, gỗ, thép không gỉ, melamine… Kết quả cho thấy đũa tre cùng đũa gỗ có nhiều vết nứt, rãnh cũng như các đường vân không bằng phẳng trên bề mặt dễ tạo điều kiện cho nấm mốc, vi khuẩn phát triển.
Đặc biệt với những chiếc đũa đã sử dụng trên 6 tháng dễ bị ẩm mốc hơn đũa mới sử dụng dưới 3 tháng là 30%.
Ngoài ra, một cuộc khảo sát của Phòng thí nghiệm Vi sinh Bệnh viện Nhân dân tỉnh Liêu Ninh (Trung Quốc) cũng cho biết, nếu đũa không được làm sạch kỹ có thể sinh ra nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Helicobacter pylori, Salmonella có thể gây viêm loét dạ dày, áp xe gan, cũng như E. coli và Listeria thường gây đau bụng, nôn và buồn nôn.
Đáng lo ngại nhất là aflatoxin. Đây là loại độc tố vi nấm cực có hại cho cho gan và được xác định là chất gây ung thư. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng aflatoxin độc hại hơn asen 68 lần. Sự tích tụ lâu dài có thể dễ dàng gây tổn hại cho sức khỏe.
Trong môi trường thích hợp, lượng vi khuẩn có thể tăng gấp đôi trong khoảng 20 phút. Khi sử dụng đũa nhiễm khuẩn trong bữa ăn thì các món ăn cũng có thể bị nhiễm khuẩn. Bác sĩ Hoàng Xuân nhắc nhở, tốt nhất nên khử trùng đũa mỗi tuần một lần và thay đũa sáu tháng một lần. Đồng thời, cũng nên chọn loại đũa kim loại hoặc inox 304.
Đũa nhựa và inox cũng có thể gây hại nếu dùng sai cách
Cùng với đó, đũa inox và melamine nếu vệ sinh sai cách cũng khiến vi khuẩn sinh sôi và sản sinh nhiều độc tố. Tuy hai loại đũa này không dễ bị ẩm mốc như đũa gỗ hay tre nhưng nếu rửa sai cách sẽ trở thành nơi sản sinh hoàn hảo cho vi khuẩn và thậm chí có thể tiết ra độc tố gây hại cho gan.
Xie Jieyang, tiến sĩ kỹ thuật hóa học tại Đại học Quốc gia Đài Loan (Trung Quốc) cho biết việc sử dụng búi sắt để làm sạch những có thể khiến bề mặt đũa bị xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, cũng khiến khả năng chống gỉ mất đi. Tốt nhất nên sử dụng miếng bọt biển để làm sạch.
Cùng với đó, Tan Dunci, y tá tại Trung tâm chống độc lâm sàng của Bệnh viện kỷ niệm Chang Gung (Trung Quốc) cũng đề nghị nên thay đũa inox nếu bị trầy xước hoặc rỉ sét để tránh nhiễm khuẩn khi ăn.
Đũa làm bằng melamine dù đẹp và giá thành rẻ nhưng khi gặp nhiệt độ cao, loại đũa này sẽ dễ tiết ra những chất độc gây hại cho gan và thận.
Những đồ dùng bằng nhựa an toàn hầu hết đều làm bằng nhựa melamine được tổng hợp từ melamine và formaldehyde. Mặc dù 2 chất này đều có độc nhưng nhưng khi được tổng hợp thành nhựa melamine lại trở nên vô hại với sức khỏe.
Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất vì để tiết kiệm chi phí nên thường dùng ure với giá thành thấp thay cho nhựa melamine tạo thành nhựa ure formaldehyde. Phủ lên trên là một lớp bột trắng melamine mould compound.
Khi gặp nhiệt độ cao, đũa làm bằng loại nhựa chất lượng thấp này sẽ giải phóng formaldehyde gây hại cho sức khỏe con người. Nếu sử dụng trong thời gian dài có thể gây ra các bệnh về đường tiêu hoá, hô hấp, trường hợp nặng có thể dẫn đến các bệnh về máu (bạch cầu) và ung thư.
Cùng với đó, đũa làm từ nhựa melamine cũng không nên dùng quá nhiều trong thời gian dài. Bởi khi sử dụng lâu ngày các thành phần gây hại có trong bát đĩa sẽ dần bị bong tróc và ngấm vào thực phẩm, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Cụ thể như gây ra cảm giác khó thở, tổn thương hệ thần kinh trung ương, tổn thương chức năng gan thận và thậm chí là ung thư.
Ngoài ra, đũa làm bằng nhựa melamine cũng có hạn chế nhất định về khả năng chịu nhiệt. Nếu vượt quá nhiệt 120 độ C có thể khiến các chất độc hại bị hòa tan và khi nhiệt độ vượt quá 250 độ C sẽ sinh ra khí độc, gây hại trực tiếp đến sức khỏe con người.
Theo Phạm Trang (Phụ Nữ Mới)